Praktische tips om een bos te (laten) planten, een bosrand in je tuin aan te leggen of met bosbollen bossfeer te creeëren.

Plant zelf een bos

Heb je een hele grote tuin of heb je ergens nog een perceeltje liggen en wil je een bos aanplanten? Laat je dan bijstaan door experten zoals de mensen van het Agentschap voor Natuur en Bos, de Bosgroepen of Regionale Landschappen. Zij tonen de weg naar de vergunning, de juiste subsidies of boscompensatie.

Eenmaal je aan de slag kan, zijn dit de te volgen stappen:

De juiste bomen kiezen

De juiste boomsoortkeuze kan je bepalen door op verkenning te gaan in je eigen streek en te kijken wat in bestaande bossen staat. Je kan ook kijken op Geopunt, een databank van de Vlaamse overheid waarin je kan ontdekken welke natuurlijke vegetatie er bestaat in jouw omgeving. Of ga aan de slag met BOBO, een handige kaart van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek die je toont welke de goede plantenkeuze is voor jouw terrein.

Hoe dan ook: kies voor inheems en autochtoon plantgoed. Inheemse planten zijn waarschijnlijk beter bestand tegen ziektes, uitzonderlijke vorstperiodes, interacties met andere organismen… dan uitheemse. Check Plant van hier voor inspiratie.

Plantschema en terrein plantklaar maken

Bepaal hoe je gaat planten. Zet je de bomen in groepjes, in rijen of in plantverbanden?

Maak daarna je bodem klaar. Gecompacteerde bodem maak je best los. Dit kan mechanisch, met diepploegen of met een kraan. Wie geduld heeft, kan het perceel inzaaien met een tussenteelt zoals haver, tarwes, japanse haver, boomspinazie, lupines, … Die wortelen diep en maken zo de bodem weer los. Aanplanten kan dan in het eerstvolgende plantseizoen.

Bij een niet gecompacteerde bodem kan je direct aan de slag.

Beschermen

Denk eraan om de jonge bomen te beschermen tegen wildvraat en concurrerende kruidachtige vegetatie.

En als ik geen plaats heb voor bos?

Wie zelf geen bos kan aanplanten, heeft erg veel mogelijkheden om toch voor extra bos te zorgen.

Stuur bijvoorbeeld een SMS naar 8686. Dat kost je 4 euro en daarmee zorgt Natuurpunt voor 2m² extra bos. Je kan ook eens gaan kijken bij Plant je eigen bos naar de vele mogelijkheden. Ook interessant is het Food Forest Institute of Het Voedselbos vzw, zij richten zich op voedselbossen.

Een bosrand in de tuin

Wie een grote tuin heeft, kan daar veel bomen in zetten. Een bijzondere ingreep is een bosrand inrichten. Waarom een bosrand? Omdat dat een erg specifiek stukje natuur is waarin je specifieke flora en fauna vindt.

Een echte bosrand heeft een breedte van 1 tot 1,5 keer de boomhoogte. Reken dus op 20 à 40 meter. Maar een bosrand nabootsen in je tuin kan je al met een strook van 5 meter breed. Een ideale bosrand bevat een bosmantel en een boszoom. Door die mix van gesloten en open vegetatie hebben bosranden een grote biodiversiteitswaarde.

  • De bosmantel bestaat uit struiken tot ongeveer 5 meter hoog, klimplanten of bomen in hakhout (dit beheer leverde vroeger het zogenaamde ‘geriefhout’ op: stelen, constructiehout en brandhout. Gevolg van dat regelmatig kappen van bomen is dat ondergroei meer kans kreeg. De tapijten met voorjaarsbloeiers in onze bossen, bijvoorbeeld, danken wij aan eeuwenlang hakhoutbeheer in onze bossen.).
  • De boszoom is een ruigte die het midden houdt tussen bosmantel en grasland en bestaat uit ruigtekruiden. De samenstelling is zeer afhankelijk van het bodemtype. De beplanting kan je spontaan laten ontwikkelen of je kan soorten inzaaien of aanplanten. Denk aan brandnetel, boerenwormkruid, wilgenroosje, moerasspirea, look-zonder-look, dagkoekoeksbloem, bosandoorn, …

Check dit filmpje van Inverde en Ecopedia voor meer info en lees verder onder de video:


Wat planten?

Onderbegroeiing: Sleutelbloem, gewone salomonszegel, gewone vogelmelk, wilde narcis, sneeuwklokje, grote muur, gele bosanemoon, bosanemoon, helmbloem, winterakoniet…

Struiken: Veldesdoorn, gele of rode kornoelje, hazelaar, tweestijlige of eenstijlige meidoorn, wilde kardinaalsmuts, hulst, wilde liguster, wilde appel, wilde mispel, gewone vogelkers, sleedoorn, wegedoorn, sporkehout, zwarte bes, bosaalbes, kruisbes, heggenroos, eglantier, geoorde wilg, boswilg, grauwe wilg, gewone vlier, wilde lijsterbes, gelderse roos…

Klimplanten: Bosrank, wilde kamperfoelie, bosroos en hondsroos…

Hoe planten?

Plant je in groepen, zorg dan voor 1 plant per m². Kies je voor rijen, zorg dan voor 1,5m afstand binnen de rij en 1m tussen de rijen.

Hoe je bosplantsoen aanplant, zie je in dit filmpje van Ecopedia:


Voor het aanplanten van een grotere boom let je best op deze vuistregels:

  • Maak het plantgat groot genoeg: 3 keer de grootte van de kluit of het wortelstelsel. Zo is de grond rond de kluit lekker los en vinden de wortels gemakkelijker hun weg. Tip: druk de grond lichtjes aan, niet stampen!
  • Plant niet te diep. Tip: kijk hoe diep de boom stond op de kwekerij en ga niet dieper.
  • Zet de boom vast met een paal. Voor grotere bomen met kluit, gebruik je er twee of drie.

Hoe je bosrand beheren?

Wil je een bosrand in stand houden, dan moet je spontane ontwikkeling van bomen weggehalen of in hakhout zet. Anders gaat het geheel verbossen (successie).

Als je jouw bosrand liever niet zo hoog hebt, kan je de struiken om de vijf jaar (gefaseerd) kort zetten. Het gekapte hout haal je er best uit of je legt het op stapels: ideaal voor beestjes.

De zoom kan je om de drie jaar (gefaseerd) maaien. Ook dit maaisel haal je weg, dat maakt de ruigte bloemrijk en biodivers.

Kleinere tuin? Plant bosbollen onder struiken of boom

Plant bosbollen onder struiken of onder een boom en creëer zo een stukje bos in je tuin. Je kan ze kopen via Let it grow, Frederik zijn ecologisch tuinbedrijf. Via deze link kom je op zijn webshop terecht, langs hier vlieg je meteen naar de bollen voor onder struiken en bomen. De meeste bollen zijn biologisch gekweekt.

Welke bosbollen?

Veel bloembollen kunnen wel wat schaduw verdragen maar de echte soorten voor de bosrand of het bos zijn narcis, sneeuwklokje, daslook, vingerhelmbloem, bosanemone en boshyacint.

Krokus

Sommige bloembollen zijn dan weer beter geschikt voor de overgang tussen de zoom en het gazon. Voor die zone komen krokus, sneeuwklokje, herftijloos, winterakoniet, blauwe druifjes, kievitsbloem, en vogelmelk in aanmerking.

Hoe bosbollen planten?

  • Algemene regel: plant bloembollen 3 tot 4 maal zo diep als de bol dik is. In zandgrond mogen ze gerust iets dieper om uitdroging in de zomer te vermijden, in zware grond iets minder diep. Uitzonderingen zijn narcis (mag gerust 20 cm diep), sneeuwklokje (10cm) en bosanemomen, dat zijn wortelstokken en die mogen slechts oppervlakkig worden ingewerkt, tussen de mulchlaag en de vaste grond.
  • Een goede regel is zo’n 60 kleine bloembollen per m², dus sneeuwklokje, krokus, winterakoniet, … Ongeveer 40 middelgrote bloembollen per m² (narcis, vogelmelk, …) en 15 per m² voor grote bloembollen (Alliumsoorten, maar die komen niet voor in bos of bosrand).

Meer vragen? Geef een gil. Veel succes ermee!

© all rights reserved - BE0729.887.782